Category: Fjarskipti

Fyrir nokkru síðan fór sjónvarpsstöðin N4 í útsendingu yfir dreifikerfi Vodafone yfir DVB-T2 senda sem þeir reka fyrir Rúv. Ég væri ekki að skrifa um þetta, nema fyrir þá staðreynd að N4 er ekki áskriftarstöð og hefur ekki verið auglýst þannig. Þannig að margir gætu því verið að velta því fyrir sér afhverju Vodafone ruglaði N4 eingöngu fyrir áskrifendur sína. Ástæðan er sú að með þessu getur Vodafone rukkað (undir loftnet) alla sem vilja horfa á N4 1067 kr eða 711 kr fyrir CAM afrulgara.

Í dag eru flest ný sjónvörp með DVB-T2 móttakara og því þarf fólk ekki að leigja sérstaklega afruglara af Vodafone til þess að geta horft á útsendingar sjónvarpsstöðvana, hvort sem það er DVB-T eða DVB-T2 útsending. Síðan er hægt að kaupa móttakara sem geta tekið á móti þessum útsendingum og af þeim þarf bara að borga eitt gjald (eins og af sjónvörpum). Með því að rugla sjónvarpsrásir sem annars væru ókeypis, eins og N4 hefur verið á undanförnum árum. Þá getur Vodafone leyft sér að rukka fólk fyrir aðgang að þessum rásum og í reynd neyða fólk í áskrift (bara að afruglara). Sú staðreynd að Vodafone er með einokunarstöðu á markaðnum fyrir sjónvarpsútsendingar og útvarpsútsendingar á Íslandi gerir þetta mun alvarlegra. Ég væri ekki að gera athugasemdir við þetta ef N4 væri áskriftarstöð og væri að selja áskriftir. Þetta jafngildir því að Vodafone færi að rugla Skjá einn einn daginn og eingöngu notendur afruglara Vodafone gætu séð rásina, þó svo að þeir væru ekki að borga neitt aukalega fyrir.

Það háhraðaverkefni sem farið var í fyrir nokkrum árum til þess að bæta internet samband til bænda á Íslandi hefur vægast sagt gengið illa. Þar sem það fjarskiptasamband sem íslenskir bændur fá í mörgum tilfellum uppfyllir ekki kröfur um háhraðasamband eins og þær eru skilgreindar í dag. Flestum bændum bjóðast eingöngu 2Mbps tenging, ef þeir ná svo miklum hraða til að byrja.

Verstur er hraðinn þar sem að fólk er á 3G sambandi, og einnig á svæðum þar sem að ADSL samband er slæmt. Það er einnig einkenni á 3G svæðum að það eru margir notendur á hverjum sendi. Þannig að þegar hámarksálag er í gangi þá er internetið hægt hjá öllum þeim sem nota viðkomandi 3G sendi. Vandamálið er það að eru of margir notendur á hvern sendir sem eru notaðir, og Síminn hefur ekki fjölgað sendum til þess að bæta ástandið hjá notendum sínum í þessu verkefni. Oft á tíðum fá notendur minna en 2Mbps hraða. Á sumum ADSL svæðum er línuhraðinn einnig talsvert lægri heldur en 2Mbps sem krafist er í háhraðaverkefnu.

Ástandið er einnig mjög slæmt hjá þeim sem eru á gervihnattasambandi. Þar fá notendur jafnvel ekki 1Mbps hraða niður þegar mesta álagið er til staðar. Þó svo að krafan sé 2Mbps til allra notenda í þessu háhraðaverkefni ríkissjóðs.

Það virðist þó vera að þó svo að ríkissjóður hafi borgað þetta verkefni og í reynd heimilað Símanum að hafa einokun á þessum svæðum um ókomna framtíð (önnur fjarskiptafyrirtæki fá ekki aðgang að þessum 3G sendum Símans sem dæmi. Þó svo að þeir séu borgaðir af íslenska ríkinu). Þeir sem svo endanum sitja uppi með vandamálin af þessu slæma kerfi eru íslenskir bændur sem bera kostnaðinn af því að vera með verri internet þjónustu þegar á reynir.

Einnig sem að íslenskir bændur njóta ekki sömu möguleika en aðrir á internetinu vegna þess hversu hæg internet tengingin er hjá þeim og uppfyllir ekki kröfur dagsins í dag. Áhuginn til þess að laga þetta og breyta þessu er svo auðvitað enginn þegar á reynir. Hvorki hjá Símanum eða íslenska ríkinu.

Undanfarna mánuði hefur Síminn verið að byggja upp 3G farsímakerfi á Íslandi. Uppbygging 3G kerfisins hefur ekki eingöngu verið bundin við þéttbýli eins og hinna farsímafyrirtækjaana (Vodafone, Nova). Ástæðan fyrir því er mjög einföld. Síminn gerði samingin við Fjarskiptasjóð um uppbyggingu á umræddu 3G farsímaneti sem hluti af háhraðaverkefni íslenska ríkisins um uppbyggingu á háhraðasambandi þar sem ekki eru markaðslegar forsendur fyrir slíkri uppbyggingu af hendi markaðsaðila hérna á landi.

Það sem hefur þó gerst og er mjög alvarlegt er sú staðreynd að á þeim svæðum þar sem Síminn er að byggja upp háraðasambönd hefur hann algera einokunarstöðu. Þar sem það virðist vera raunin að Símanum er ekki gert skylt að bjóða reikisamninga, eða hleypa samkeppnisaðilum inná þessi sambönd. Í reynd hefur Síminn 6 mánaða einokunartímabil á umræddum svæðum þar sem hann byggir upp háhraðasambönd.

Í sumum tilfellum er verið að ræða um ADSL sambönd, eða WiMax sambönd. Hinsvegar er í langflestum tilfellum verið að ræða um hefðbundið 3G samband á annaðhvort 2100Mhz eða 900Mhz. Þar sem 3G samband er til staðar þá virka 3G farsímar eins og annarstaðar, nema þegar fólk er hjá öðru farsímafyrirtæki hérna á Íslandi. Þar sem Síminn hleypir ekki áskrifendum annara farsímafyrirtækja inná umrædd 3G sambönd vegna þess að hann er ekki krafin um slíkt. Þetta er auðvitað ekkert annað en einokun og veldur því einnig að nýtni á þessum 3G sendum verður verri en annars hefði verið.

Það þarf að laga þetta nú þegar að mínu mati, og koma í veg fyrir einokun Símans útí sveitum landsins þar sem 3G sambönd eru eingöngu til staðar. Það er nefnilega þannig að á mörgum þessara staða er ekkert GSM samband til staðar. Hvorki frá Símanum eða Vodafone, eða þá að sambandið er mjög slæmt og varla nothæft svo vel sé.

Hérna er kort af GSM/3G sambandi Símans eins og það er núna í dag.

Núna í haust verður slökkt á NMT kerfinu. Þetta er samkvæmt tilkynningu frá Póst og fjarskiptastofnun. Þangað til að slökkt verður á NMT kerfinu er kerfið rekið á tímabundnu tíðnileyfi þangað til að því verður lokað.

Það er alls óvíst hvaða kerfi tekur við af NMT kerfinu, þar sem augljóst er að GSM 900 og GSM 1800 kerfin henta ekki til langdrægrar farsímaþjónustu hérna á landi. Enda virka þau kerfi eingöngu best í sjónlínu frá sendi, og drægni þeirra er takmörkuð. Jafnvel þó svo að sendanir séu öflugri (kallað á Íslandi langdrægt GSM) en hefðbundnir GSM sendar sem drífa eingöngu 32 km.

Það er hinsvegar til GSM kerfi sem vinnur á 450Mhz. Þetta kerfi kallast GSM 450 (eða GSM 400). Hinsvegar er GSM 450 lítið notað í heiminum núna, aðalega vegna þess að þess hefur ekki verið þörf í Evrópu eða annarstaðar í heiminum. Hinsvegar mundi GSM 450 henta mjög vel fyrir Ísland að mínu mati, og það þýðir einnig að notendur slíkrar þjónustu mundu ekki þurfa að skipta um farsíma þegar þeir færu útúr hefðbundinni útbreiðslu GSM 900 eða GSM 1800. Slíkt er kostur fyrir notandan, þar sem hann þarf þá ekki að vera með mörg tæki þegar farið er á svæði sem hafa slæmt GSM samband í dag, og væntanlega í framtíðinni.

Tæknilega er ekkert sem stoppar farsíma frá því að vera GSM 450/850/900/1800/1900 og einnig 3G 900/2100. Slíkt tæki yrðu auðvitað mjög hentug uppá fjöllum, enda hefur GSM tæknin sannað sig mjög vel í mörg ár núna.