Menn í svarthvítu

ESB andstæðinganir Jón Bjarnason, Hjörleifur Guttormsson og Steingrímur J. eiga það sameiginlegt að vera menn í svarthvítu. Þessir menn mundu vera á móti öllum framförum ef þeir mundu fá tækifæri til þess. Þetta gildir einnig um aðra andstæðinga ESB, sem virðast almennt vera á móti framförum í þjóðfélaginu, og gildir þá einu hvort að framfarinar kallast ESB, litasjónvarp, gsm farsímar eða internet.

Innganga í ESB er ekki bara stjórnmálaleg, efnahagleg og evróputengd. Heldur einnig framför. Alveg eins og EES samningurinn var framför fyrir Íslendinga á sínum tíma. Þessi grein er skrifuð í tilefni nýlegra frétta um andstöðu VG við ESB og þær framfarir sem það mundi þýða fyrir Íslenska þjóð og efnahagslíf.

Það er engin þjóðsaga að voru til menn á móti litasjónvarpi og sjónvarpi almennt. Svo að ég vitni í ræðu á Alþingi frá árinu 1976.

Jónas Árnason:

Herra forseti. Margur er hégóminn, sem ríður húsum hjá þessari bjóð. og mörg fordildin, sem íslendingar ana eftir öðrum þjóðum. Skelfileg er sú árátta þeirra að þurfa endilega að kalla yfir sig hverja þá plágu fordildarinnar sem þjakar aðrar þjóðir.

Sjónvarp er mikil plága með ýmsum þjóðum. Til eru lönd þar sem vísindamenn rekja marga verstu sálarkvilla fólks til þessarar plágu. Í slíkum löndum hellist sjónvarpsefni frá mörgum stöðvum dag og nótt yfir unga sem gamla. Til eru þeir sem halda því fram að sjónvarp sé líka orðið plága hér á landi. Ég tek ekki undir það.

Enda þótt sjónvarpið hafi ýmsa galla, þá hefur það marga kosti líka. Og það er a.m.k. mikil bót í máli að hér er aðeins sjónvarpað á kvöldin og ekki nema 6 kvöld í viku. Þjóðin er alveg laus við sjónvarp einn dag víkunnar og þar að auki einn mánuð á sumrin. Skynsamt fólk, sem kemur hingað frá þeim löndum þar sem sjónvarpið er orðið hvað verst plága, segir að þetta sé að sínum dómi einn helsti kosturinn við íslenskt þjóðfélag, þessi takmörkun á sjónvarpsútsendingum. Hitt er svo alveg vist, að kröfur um lengdan útsendingartíma sjónvarps munu að sjálfsögðu magnast, kröfur um fleiri stöðvar, frjálst sjónvarp, og sporgöngumenn slíkra hugsjóna mun ekki skorta skrautleg rök. Erum við íslendingar ekki vestræn lýðræðisþjóð? Hví skyldum við ekki fá að njóta sjónvarps til jafns við aðrar vestrænar lýðræðisþjóðir? Eða er nokkur þjóð raunverulega frjáls sem ekki á þess kost að glápa á sjónvarp frá morgni til kvölds? Og hégóminn mun magnast að sama skapi og fordildin sem er að verða eitt sterkasta aflið í þjóðfélagi okkar.

Ég lýsi andstöðu minni við þessa þróun. Ég lýsi andstöðu minni við þá viðleitni að gera sjónvarp á Íslandi að sams konar plágu og sjónvarpið er orðið víða um heim. Tilefnið, sem ég nota til að gefa þessa yfirlýsingu, er sú þáltill. sem hér liggur fyrir. Þessi till. gerir að vísu ekki ráð fyrir lengingu á útsendingartíma sjónvarps hér á landi, en þetta er hégómatillaga, fordildartillaga.

Ég hef átt þess kost að horfa á litasjónvarp erlendis. Venjulega hafa litirnir verið svo bjagaðir og svo afskræmdir og svo fjarri öllum eðlilegum litum að hefur verið til stórra leiðinda á að horfa — og reyndar átakanlegt stundum. Einu sinni sá ég sjálfan Bandaríkjaforseta með heiðgul eyru og grænt nef. Stundum kemst ólag á litaútsendinguna og þá kemur myndin allt í einu í svarthvítu upp á gamla móðinn og mikið verður maður þá feginn. En þetta breytir að sjálfsögðu engu um það að almenningur í þessum löndum, þar sem ég hef séð slíkt sjónvarp, sækist mjög eftir litasjónvarpi. Hinir ríku eru að sjálfsögðu ekki í neinum vandræðum með að útvega sér litasjónvarpstæki, og hinir fátæku spara við sig helstu lífsnauðsynjar til að geta eignast slík tæki, því fordildin þjakar einnig þá fátæku í þessum löndum þar sem allir eru meira og minna truflaðir af auglýsingabrambolti gróðaafla. Kapphlaupið um hégómann, stöðutáknin, — litasjónvarpið er eitt stöðutáknanna, — þetta kapphlaup er þreytt t öllum stéttum og allir eiga það sammerkt að sjá ekki eða vilja ekki sjá að margt af sjónvarpsefninu og kannske flest af því kæmi miklu betur út í svarthvítu upp á gamla móðinn. Nei, við höfum margt miklu, miklu þarfara að gera heldur en að fara að koma á hjá okkur litasjónvarpi.

[…]

Restina af þessari ræðu er hægt að lesa hérna, á vef Alþingis. Nánari söguskýringar er síðan að finna hérna.

[Uppfært 19 Febrúar 2009 klukkan 00:36]