Þessi grein hérna (hun.is) hefur farið nokkrar umferðir á Facebook nú þegar. Þessi grein er að mínu mati kjaftæði að hluta til. Einu sönnu punktanir í henni eru þeir að maður safnar skuldum þegar maður eyðir meira en maður hefur í tekjur. Það eiginlega segir sig bara sjálft.
Það sem er ekki talað um í þessari grein er sú staðreynd að verðbólga brennir upp sparnað fólks á Íslandi og hefur alltaf gert það. Mesti bruni á sparnaði fólks átti sér stað á árunum í kringum 1970 til árins 1982 þegar verðbólgan fór upp í rúmlega 100% á tímabili og verðlag hækkaði stöðugt á Íslandi (ásamt launum). Þegar tekin voru 2 núll af íslensku krónunni til þess að auka verðgildi hennar á ný (5000 gISK = 50 ISK dagsins í dag). Eftir að tvö núll voru tekin af íslensku krónunni árið 1982 jafngildi 1 ISK = 1 DKK. Í dag er gengið 1 DKK = 23 ISK. Gengisfelling á þessum tíma hefur verið rosalega mikil og langt yfir 100% sýnist mér.
Verðtrygging er í raun ekkert nema vextir, eins og bent er vel og vandlega á í þessari grein hérna (dv.is). Á Íslandi virkar verðtrygging húsnæðislána þannig að verðtrygging (vextir) eru lagðir ofan höfuðstól húsnæðisláns. Það þýðir í raun að afborgun lánsins hækkar með hverri afborgun á meðan þessu stendur. Það er yfirleitt 50 til 60% af lánstímanum sem þetta er svona (hægt að sjá þetta í rauntölum í reiknivél bankanna). Gott dæmi um þetta er að ég notaði bara sjálfgefnar tölur sem komu upp í reiknivél Landbankans.
Ég miðaði við 5,20 verðbólgu yfir 40 ára tímabil sem er ekkert of mikið að mínu mati. Lánstíminn er 40 ár. Um er að ræða jafnar greiðslur.
Lánið er 17.000.000.
Markaðsvirði fasteignar er 25.000.000.
Fyrsta greiðsla þessa láns er 68.839 kr.
Lokagreiðsla þessa láns er því 519.963 kr.
Heildargreiðsla þessa láns eftir 40 ár er því 107.141.553 kr.
Til samanburðar. Þá eru hérna tölur úr láni með sömu fjárhæðum. Nema óverðtryggt og með breytilegum vöxtum upp á 6,75% (miðað við stýrivexti þann 22.02.2013). Um er að ræða jafnar greiðslur í þessu dæmi.
Lánið er 17.000.000.
Markaðsvirði fasteignar er 25.000.000.
Fyrsta greiðsla þessa láns er 102.691 kr.
Lokagreiðsla þessa láns er 102.691 kr.
Heildargreiðsla þessa láns eftir 40 ár er því 49.291.483 kr.
Það sem gæti breytt þessari upphæð er auðvitað stýrivaxtabreiting hjá Seðlabanka Íslands. Hvort sem er upp eða niður. Verðbólga hefur ekki mikil áhrif á þetta dæmi.
Þarna munar meira en helming og það breytir í raun engu þó svo að laun hafi hækkað umfram verðlag síðan árið 1989 eins og haldið er fram í greinni sem ég vísa í hérna að ofan. Greiðslubyrðin af verðtryggðum lánum verður óbærileg hjá fólki eftir minna en helminginn af lánstímanum þegar um er að ræða verðtryggð lán á Íslandi. Það breytir engu hversu varlega fólk fer peningalega í þessu dæmi. Verðtryggingin mun alltaf valta yfir fjárhaginn hjá fólki og leggja hann í rúst. Þetta er staðreynd og hún er ekkert að fara breytast.
Það er aftur á móti staðreynd að íslendingar eru ekkert að fara losna við íslensku krónuna og verðtrygginguna núna á næstunni. Upptaka annars gjaldmiðils einhliða á Íslandi er eitthvað sem ekki er hægt eins og er þessa dagana. Ef íslendingar vilja losna við verðtrygginguna og þær sveiflur sem fylgja íslensku krónunni (sem hefur áhrif á verðlag, vexti og verðbólgu á Íslandi). Þá verða íslendingar að stefna á inngöngu í Evrópusambandið með upptöku evrunnar. Þetta ferli verður hvorki einfalt eða auðvelt. Enda eru íslendingar búnir að skapa sér sitt eigið sjálfskaparhelvíti með núverandi peningastefnu og efnahagsstefnu sem setur allt í þrot reglulega á Íslandi.
Þeir sem eru að tala fyrir íslensku krónunni eru í raun bara að tala fyrir óbreyttu efnahagsástandi á Íslandi og staðreyndin er sú að þetta fólk hefur ekki neinar lausnir. Innganga í Evrópusambandið og upptaka evrunnar er þó allavegna lausn á hluta af þeim vandamálum sem íslendingar eru að kljást við.